فیسبوک زندگی خود را به عنوان یک وب سایت آغازکرد اما در سال ۲۰۱۴ این دستگاههای تلفن همراه هستند که عامل رشد آن شدهاند. تلفنهای همراه تقریبا بر روی هر قابلیت جدید راهاندازی شبکههای اجتماعی نفوذ پیدا کردهاند.
حتی در اکتبر ۲۰۱۲ مدیر اجرایی این شبکه، مارک زاکر برگ، به تحلیل گران گفته بود که « امروز دیگر هیچ استدلالی وجود ندارد: فیس بوک یک کمپانی تلفن همراه است». حرکت سریع رو به جلو باعث شد که این کمپانی تا پایان ماه مارس ۲۰۱۴ دارای بیش از یک میلیارد کاربر فعال تلفن همراه باشد.
زاکر برگ در ماه آوریل گفت: «اگر سال ۲۰۱۲ سالی باشد که ما محصول اصلی خود را به محصول تلفن همراه تبدیل کردیم، سال ۲۰۱۳سالی بود که کسب و کارمان را به کسب و کار موبایلی تبدیل کردیم». انتظار من این است که سال ۲۰۱۴ سالی برای شروع ارایه انواع جدید و جذاب تجربیات موبایلی باشد.
اینکه آن تجربیات چه هستند در حال حاضر کم کم واضح و آشکار میشوند. در اینجا به تفکیک بیان میشودکه چگونه تلفن همراه به ثابتترین و راسخترین دوست فیس بوک تبدیل شده و در آیندهی بزرگترین شبکه اجتماعی جهان چه معنایی میدهد؟
۱- استفاده ازتلفن همراه برای دسترسی به فیس بوک در حال رشد است
« یک میلیارد کاربرفعال ماهانه تلفن همراه » آمار سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ است که ۳۴ درصد در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۱۳ افزایش داشته است. کاربران فعال روزانه تلفن همراه ۴۳ درصد یعنی ۶۰۹ میلیون در مدت مشابه افزایش یافت.
از کل تعداد کاربران فعال روزانه فیس بوک، فقط ۵۵ درصد از طریق تلفنها همراهشان به آن دسترسی دارند. این یعنی حدود ۴۴۱ میلیون نفر. در حالیکه اپلیکیشنهای اینستاگرام و مسینجر فیس بوک هر کدام بطور مجزا بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر ماهانه فعال دارند ـ با سرویس واتساپ که اوایل امسال توسط فیس بوک ۱۹میلیارد دلار خریده شد ـ قبلا توسط ۵۰۰ میلیون نفر مورد استفاده قرار میگرفت.
این موضوع اینگونه ترجمه میشود که بیشتر درآمد فیس بوک از طریق تبلیغات کسب میشود. ۵۳ درصد از ۲٫۳ میلیارد دلار درآمد تبلیغات فیس بوک در سه ماهه اول سال جاری از طریق تلفن همراه بوده در مقایسه با ۳۰ درصد سه ماهه اول سال ۲۰۱۳ و ۱۴ درصد سه ماهه سوم سال ۲۰۱۲٫
وقتی که کمپانی آمریکایی بستنی Ben & Jerry’s اوایل امسال کمپین تبلیغاتی خود را در فیس بوک راه انداخت، به ۱۴ میلیون نفر دست یافت که ۹۰ درصد آنها آگهی را از طریق دستگاه تلفن همراهشان مشاهده میکردند. رشد استفاده از تلفن همراه فقط مربوط به استفاده از فیس بوک نیست این درمورد معاملات دلاری سختتر است.
۲- فیس بوک یک« اپلیکیشن آبی بزرگ بسته بندی نشده» است
استراتژی بزرگ تلفن همراه فیس بوک در سال ۲۰۱۴ دسترسی به مردمی است که طیف وسیعی از این اپلیکیشنها و نه فقط یک برنامه اصلی را مورد استفاده قرار میدهند. مالکیت سرویسهایی مانند اینستاگرام و واتساپ بخشی از این استراتژی است و همچنین مسینجر به اضافه افرادی که در حال حاضر بر روی نصب برنامههای دیگر متمرکز شدهاند تا در صورتیکه بخواهند بتوانند به جعبه پیامهای خصوصی فیس بوکشان از طریق تلفنهای هوشمند دسترسی داشته باشند.
همچنین اپلیکیشنهای جدید فیس بوک را مشاهده کنید که توسط بخش آزمایشگاههای خلاق این شبکه اجتماعی ساخته شده است: اپلیکیشن خبرخوان Paper، upcoming (ابزاری که همه رویدادهای پروفایل فیس بوک را نمایش می دهد)( و اخیرا accidentally launched) اپلیکیشن اشتراک عکس Snapchat-style و اشتراک ویدیو Slingshot.
زاکر برگ در ماه آوریل به نشریه نیویورک تایمز گفت: « در تلفن همراه پاداش و مزایای بسیاری برای ایجاد تجارب دست اول تک منظوره وجود دارد. بنابراین آنچه که ما از طریق آزمایشگاههای خلاق در حال انجام آن هستیم، اساسا عدم بسته بندی اپلیکیشنهای این شبکه آبی بزرگ است».
راهکار فیس بوک برای این استراتژیهای جدید راه اندازی آنها است و افزودن و حذف ویژگیهای مبتنی بر بازخوردهای اولیه، بنابراین سعی میکند تا قبل از شروع پول سازی از طریق آنها، تعداد کاربران فعال را به ۱۰۰ میلیون برساند.
زاکر برگ در فوریه به تحلیلگران گفت: ما میخواهیم بهترین ابزارها را برای اشتراک در اندازهها، گروهها و زمینههای مختلف فراهم آوریم و تجربیات استفاده از تلفن همراه را به فراتر از فقط اپلیکیشن اصلی فیس بوک مانند اینستاگرام و مسینجر توسعه دهیم.
۳- هراسی نیست از اینکه پرداخت نقدی در مورد اپلیکیشنهای خارجی داشته باشیم
فیس بوک فقط به ساخت اپلیکیشنهای جدید نمیپردازد بلکه مایل به خرید آنها نیزهست. پرداخت یک میلیارد دلار برای اینستاگرام در آوریل سال ۲۰۱۲ این شبکه را تا حدودی با مشکل و زحمت مواجه ساخت اما با خرید ۱۹ میلیارد دلاری واتساپ در فوریه ۲۰۱۴ آن موضوع تحت الشعاع قرار گرفت ـ بعلاوه پیشنهاد معامله سه میلیارد دلاری به شرکت طراح سرویس پیامک تصویری اسنپ چت که پذیرفته نشد.
اما همچنین یک جریان ثابت کسب درآمد از طریق استارت آپهای تلفن همراه وجود داشته است: Beluga( استارت آپی که به کاربران اجازه پیامهای گروهی فوری میدهد)، Snaptu(اپلیکیشن رایگان برای گوشیهای تلفن ساده)، Push Pop Press(نسل بعدی کتابهای دیجیتال)، Gowalla (شبکه اجتماعی مبتنی بر مکان که در۲۰۰۷راه اندازی و در ۲۰۱۲ بسته شد)، Spool، Parse، Jibbigo ( اپلیکیشن ترجمه صوتی)، Onavo (اپلیکیشن پس انداز پول برای هر کاربر آیفون) و بیشتر.
در اکثر مواقع هدف این است که تیمی بااستعداد از توسعه دهندگان و یا برخی از تکنولوژیهای ابتکاری دراختیار گرفته شود: اپلیکیشنهای واقعی معمولا متوقف میشوند اگرچه آنها درون محصولات خود فیس بوک وجود دارند.
۴-فرمتهای آگهی فیس بوک بیشتری به سوی گوشی شما میآید
فیس بوک به درآمدسازی بسیاری از طریق تبلیغات تلفن همراه میپردازد به دلیل آنکه تبلیغات بیشتری در خبرخوان تلفن همراه شما در حال نشان دادن است ـ و آگهی دهندگان را برای تنظیم دقیق اهداف خود مبتنی برذخیره اطلاعات کاربران بیشترشارژ میکند.
آن همچنین با شکلهای جدید تفکرآزمایش میشود«Premium Video Ads» که از دسامبر سال ۲۰۱۳ آزمایش شد و سپس بطور صحیح درمارس ۲۰۱۴ راه اندازی شد: کلیپ ۱۵ ثانیهای که به صورت خودکار اجرا میشود( بیصدا و آهسته) در همان حال شما آنها را به عقب حرکت میدهید اما اگر بر روی آن کلیک کنید به صورت تمام صفحه همراه با صدا تبدیل میشود.
اینستاگرام آگهیهای در جریان خود را اکتبر سال ۲۰۱۳ در آمریکا راه اندازی کرد و فقط اعلام کرد که آنها در حال توسعه خود به انگلستان، کانادا و آمریکا هستند. اما در حال حاضر فیس بوک چیزی را راهاندازی کرده است که شبکه مخاطبان(Audience Network) نامیده میشود ـ شبکه تبلیغات تلفن همراه خود در داخل اپلیکیشنهای شرکتهای دیگربا استفاده از مخاطبان هدف خود.
به عبارت دیگر حتی اگر شما اپلیکیشن خود فیس بوک را استفاده نکنید، ممکن است تبلیغات آن را در جای دیگر مشاهده نمایید.
۵- یک عمل توازن حساس و ظریف بین تبلیغات و به روز رسانی
با توجه به اینکه فیس بوک بیشتر تبلیغات خود را در خبرخوان نشان میدهد، منظورازانجام آن، این است که شما کمتر دنبال به روز رسانی دوستان و صفحاتی که برای شما اهمیت دارد هستید؟ این یک موضوع دشوار و ناخوشایند است که به درستی بسیاری از بحثها را استارت میزند.
فیس بوک در این خصوص بحث میکند که اگر حق تبلیغات تلفن همراه را بدست آورد، اگهیهایی که شما میبینید درباره چیزهایی خواهد بود که بسیار مورد توجه شما هستند. آن همچنین بیان میکند که الگوریتم خبرخوانش بطورمحکم بر ارتباط متمرکز است: گلچین کردن ۳۰۰ داستان عجیب در روز برای مشاهده شما.
۳۰۰ داستانی که شما مشاهده میکنید به فاکتورهایی بستگی دارد از جمله هرچند وقت یکبار شما با خالقان آن در ارتباط هستید، پستها در حال حاضر چه تعداد لایک خوردهاند، چند باربه اشتراک گذارده شدند و چه تعداد توسط دوستانتان کامنت بر روی آنها گذاشته شد و در جهانی گستردهتر؛ شما تا چه میزان علاقه خود را به آن نوع پستها نشان دادید و آیا مردم آنها را مخفی کرده و یا بیان کردهاند.
گروه بازاریابی شدیدا درماههای اخیر درباره افول « دسترسی صفحه ارگانیک» شکایت کردهاند درحالیکه فیس بوک استدلال میکند که دلیلش ارتباط و یا رابطه است نه تبلیغات.
فیس بوک اخیرا ادعا کرد که « ما در نمایش محتوای با کیفیت بالا پیشرفت کردهایم و اسپم خبرخوان را از بین بردهایم». اما همچنان تبلیغات کسب و کارش به رشد خود ادامه میدهد سوالهایی در مورد اولویت تبلیغات، به روز رسانی استاتوسها و پستهای صفحات به افزایش خود ادامه میدهند.
پ.ن: قسمت دوم این گزارش به زودی نیز منتشر میشود. منبع اصلی آن گاردین است.