کاظم مزینانی: فرهنگ را ادوارد تایلور، مجموعه پیچیدهای از دانشها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هرچه که فرد به عنوان عضوی از جامعه از جامعه خویش فرامیگیرد تعریف میکند.
تعامل انسان با انسان سنگبنای فرهنگ است. مدل توسعه فرهنگی لوریا و ویگوتسکی نشانگر نیاز به بذل توجه به فرهنگهای فضای مجازی در هرگونه بررسی درخصوص ارتباطات انسانی کامپیوتر محور است چراکه این امر مستلزم کنشهای ارتباطی و رفتاری است که انسانها به هنگام تعامل با محیط اطراف خود انجام میدهند.
تغییرات و فرهنگ تکنولوژی
امروزه، تغییرات سریع اجتماعی در دنیا، گریزناپذیر است؛ این تغییرات در همه عرصهها رخ میدهد؛ ورود فنآوریهای نوین به عرصههای ارتباطی، این تغییرات اجتماعی را سریعتر میکند. همه این پیشرفتها به کمک عقل و هوش انسان به دست آمده است و اگر به درستی مدیریت شود، میتواند در جهت رشد و تکامل انسان مورد استفاده قرار گیرد؛ اما متاسفانه، گاهی اوقات، استفاده نادرست یا نابجا از این امکانات و فن آوریها، آسیبهایی را به دنبال دارد که امروزه به آنها، آسیبهای نوپدید میگوییم؛ یعنی آسیبهایی که قبلا وجود نداشته اما قابل پیشبینی است.
دو نوع فرهنگ در جوامع وجود دارد؛ یکی فرهنگ مادی که به معنای ورود ابزارها و تکنولوژیها به زندگی بشر است و دیگری فرهنگ معنوی که روش استفاده از این ابزارها است؛ اگر فرهنگ استفاده از تکنولوژیهای جدید، مخاطرات ناشی از آنها و سواد رسانهای در جامعه آموزش و ترویج داده نشود، آسیبهای فرهنگی و اجتماعی زیادی را به همراه خواهد داشت.
در حقیقت ما نمیتوانیم این مسئله را حذف کنیم اما میتوانیم فرهنگ استفاده از آن را برای مردم هضم کنیم و مزایا و مخاطرات آن را به مردم آموزش دهیم و آنها را آگاه کنیم.
مسی، فرهنگ و کاربران ایرانی
متاسفانه در پارهای از موارد به خاطر بعضی از رخدادهای ورزشی، فرهنگی و اجتماعی برخی از کاربران شبکههای اجتماعی حرکتهای نادرستی انجام داده و به افراد و شخصیتهای ورزشی و اجتماعی اهانت میکنند.
وجود بیش از هشتاد هزار کامنت اهانتآمیز در صفحه شخصی یکی از تأثیرگزارترین فوتبالیستهای مطرح جهان به جرم اینکه تیم ملی کشورش با ایران در بازیهای جام جهانی همگروه شدهاست جای تعجب و در عین حال تأسف دارد چرا که متاسفانه رفتارهای بعضی از کاربران مبنای ارزیابی شخصیت هموطنان قرار گرفته و چهرهی نادرستی از ما و فرهنگ غنی اسلامی – ایرانی به نمایش میگذارد.
راهکار چیست؟
بدون شک این حرکت یکی از نشانههای ضعف فرهنگ کاربردی از ابزار فناوری است و باید بپذیریم که فضای احساسی حاکم بر جامعه و شاید حتی برخی از برنامهها؛ گفتوگوها و مطالب تعدادی از رسانههای جمعی ما نیز در ایجاد چنین فضایی بیتأثیر نبودهاست؛ چرا که همین حرکت ناشایست و بازتاب آن در داخل، مجدداَ به محملی تبدیل شدهاست که کاربران همین شبکههای اجتماعی با مطالب خود به نوعی در پی پوشاندن خطا و عذرخواهی پیش بروند.
با این وجود احساس میشود نهادهای آموزشی، رسانهها به ویژه صدا و سیما باید فرهنگ سازی کاربرد درست و منطقی اینگونه ابزار را در اولویت دستور کار خود قرار دهند.
این اتفاق رخ داده، اجتناب ناپذیر و حاصل شادی ها و جشن ها و اعتراض های نکرده و عقده های جمعی پدید آمده ی ملتی است که تنها می تواند صدای اعتراض و فریادش را در صفحه اجتماعی بروز دهد.