سه شنبه هفته گذشته نشست راهبردهای کلی دستیابی به سیاست های رسانه ای با حضور دکتر یونس شکرخواه، دکتر حسین نمک دوست، دکتر داود زارعیان، دکتر محمد سلطانی فر و دکتر حمید ضیایی پرور در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد.
فایل صوتی سخنرانی اساتید ارجمند را می توانید از اینجا دانلود کنید.
دکتر شکرخواه گرامی یک شنبه ۸ خرداد سخنرانی درباره جامعه اطلاعاتی تحت عنوان “جامعه اطلاعاتی؛ پیشینه و نشست‌های جهانی درباره یک مفهوم” در سالن حنانه دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران دارند. برای اطلاعات بیشتر به اینجا بروید.
قسمتی از سخنرانی دکتر شکرخواه را در نشست مجمع با عنوان “نظام رسانه ای یا سیاست رسانه ای؟”را می توانید در ادامه مشاهده کنید: (این متن برداشت شخصی من از سخنرانی دکتر عزیز است)
رویکرد تاریخی: نظام های رسانه ای جهان (۱- نظریه نظام اقدارگرا ۲- نظریه نظام کمونیستی ۳- نظریه نظام الیبرال ۴- نظریه مسوولیت اجتماعی). امروز بعید به نظر می آید دیگر بشود با این مدل های کلاسیک به جواب رسید.
رسانه های جمعی – رسانه های شخصی و مشارکتی:
– از یک سویه گی به دوسویه گی: رسانه هایی داریم که کاملا دوطرفه عمل می کنند.
– از دانلود به آپلود (از پایین به بالا): مسیر را جریان می کند. پایه های ارتباطات است. فرض کنید مثل یوتیوب. همه افراد امکان دانلود و هم آپلود دارند. به شرط اینکه قاعده های بازی آن را رعایت کنید.
– از کنترل پیش از نشر به ادیت پس از نشر: هم اکنون برای مخاطبان امکان ادیت بعد از نشر به وجود آمده است.
– کم رنگ شدن مرز میان مخاطب و تولید کننده محتوا عوض شده است. چه کسانی (کاربران) ویکی پدیا را دانش نامه عمومی کرده است؟
– تغییر قاعده تولید جمع محدود برای جمع وسیع به جمع وسیع برای جمع وسیع (بلاگ ها، ویکی ها، سکند لایف)
– تبدیل نطق به دیالوگ: باید دوطرفه باهم حرف بزنیم.
– قبلا رسانه ها برنامه ریزی می کردند، حالا مخاطبان برنامه ریز شده اند.
من نمی دانم این انقلاب رسانه ای و با آنچه که این رسانه بر سر دمورکراسی، بر سرتفکر زبان و ادبیات آورده و می آورند خوب است یا بد؟ فقط هست چون هست باید فکری به حالش کرد. با تکیه بر یافته ها است.
رسانه ها وحکومت :
– رسانه ها: ۱- حق دانستن ۲- آزادی اطلاعات با ضمانت قانون اساسی ۳- تعریف و اجرای حقوقی آزادی ۴- قدرت روزنامه نگار در اعمال و بهره وری از آزادی
– حکومت:۱- حق مدیریت اطلاعات ۲- اجرای خواسته های میلیون ها نفر (به نمایندگی از جانب مردم) ۳- اجرای این نمایندگی باید قابل حسابرسی و شفاف باشد.
قانون؛ نمایندگی؛ حسابرسی و شفافیت
این ها نه با هم مرتبط می مانند. مگر اینکه مسیرهای مشخص ارتباطی داشته باشند.
هرچقدر آزادی رسانه ای ضعیف تر باشد. امکان حسابرسی و شفافیت کمتر شود.
کنار هم بودن حقیقت و شفافیت رکن است.حقیقت، شفافیت و شهروندان (آگاهی لازمه حکومت مردمی و دموکراسی است)
دو عامل عمده ضعیف کنده نقش حسابرسی و شفافیت: ۱- فشار دولت برای ممانعت از انتقاد و نظارت ۲- توجه ها رسانه ها به منافع تجاری و فراموش کردن نقش نظارتی خود.
سیاست رسانه ای:
هر سازمان و نهادی – اعم از دولتی و خصوصی – می تواند و باید سیاست رسانه ای (چگونگی تعامل با رسانه ها) داشته باشد. سیاست رسانه ای عناوین دیگری هم دارد. Media relations policy، Information policy، comminication policy،
نمونه سیاست رسانه ای رویترز:
ما بعضی وقت ها احتیاج داریم مطالبمان را مخابره کنیم. اما در یک بازی خبری قرار دهیم. بنابراین اگر چنین هوس های دیگر به این بخش مراجعه کنید:
– اگر میخواهید توییتر را به عنوان بخش حرفه ای انتخاب کنید. باید بروید از آدم بالای سر خود (اگر خبرنگار هستید مانند دبیر سرویس) اجازه بگیرد.
– اگر میخواهید توییتر رابه صورت حرفه ای انتخاب کنید باید کلمه رویترز را در متن خود استفاده کنید.
– اصول رویترز به توییتر تسری پیدا می کند. بنابراین هیچ کاری نباید انجام دهید که اصول رویترز را نقض کنید.
– میکروبلاگ و استفاده از رسانه های اجتماعی تمایل دارد زندگی انسانی و شخصی را کم رنگ کند. وقتی از توییتر استفاده می کنی. لطفا خودت باش. رویترز نباش. مطالب نامرتبط درباره زندگی شخصیت اضافه نکنید.
– هوشیار باش، رویترز هرچه مطلب استریم می کنی. دیده خواهد شد و باید دوباره به وسیله یک ادیتور دیده شود.نه الزاما همین لحظه ای که لود می کنی اما در نهایت خواهیم دید و مدام هم خواهیم دید.
دو نهاد مهم و یک بخش میانی:
روزنامه نگاری، روابط رسانه ای دولت، رکن مجریه
حلقه ما سیاست رسانه ای دولت در این کشور است. نظام رسانه ای نیست. به ضرر این مملکت است که ما بشینیم نظام رسانه ای داشته باشیم. فردا سریع یک تحول رسانه ای تغییر می کند. دولت است که باید قالب خودش را اعلام کند. دولت باید برای خودش مدیا پالسی بنویسند نه برای دیگران مدیا پالسی بنویسد. زیرا رسانه نیابت از طرف مردم دارد.