یونس شکرخواه - اتاق خبر

 «آینده اتاق خبر» عنوان نشست تخصصی بود که چهارشنبه عصر (۱۰مهر ماه) با سخنرانی دکتر یونس شکرخواه در فرهنگستان هنر برگزار شد. در این پست، بخشی از این سخنرانی ارائه می‌شود: 

وضعیت آتی اتاق خبر

به گفته شکرخواه، پیشنه و مرور ادبیات در زمینه اتاق خبر نداریم و وضعیت آن در ایران پراکنده (فراموش شده) است و به عنوان مثال در یک اتاق خبر، نشریه‌های گوناگون و پراکنده و بدون ارتباط با یکدیگر وجود دارد. سه لایه در این زمینه می‌توان ترسیم کرد. لایه اول (صفحه خانگی)، لایه دوم (صفحات سرویس ها) و لایه سوم (متن خبرها) است.

دوره آماتوریزم

به مرور یک متن در این زمینه می‌پردازیم. شما هیچ کس نیستید اگر یک اتاق خبر دارید چون قابل تغییر نیستید. چون آدرس ثابت ندارد. اتاق خبرهای امروز به جای اینکه با مدیوم تقسیم شوند با موضوعات طبقه‌بندی می شوند. خط بین حرفه‌ای‌ها و آماتورها در حال کمرنگ شدن است. دوره آماتوریزم است. اما اگر حرفه‌ای ها مجهز به تکنیک‌های امروز شوند. قابل مهار نیستند. چون حرفه‌شان را بلندند اما امروز صدایشان شنیده نمی‌شود! چون در مجراهای جدید قرار نگرفتند.

۴۰ درصد تعاملات رسانه ای با موبایل صورت می گیرد

شما (اتاق خبر) کسی نیستید مگر یک نسخه انلاین داشته باشید،»  ۴۰ درصد تعاملات رسانه ای با موبایل صورت می گیرد.  استراتژی امروز اتحادیه اروپا مبتنی بر موبایل است. شما با یک محتوا، پلتفرم‌های متعدد گزارش‌گران چند رسانه‌ای مواجه هستید. 

اپلیکیشن‌ها پولی می‌شوند!

در اقتصاد اپلیکیشن شما بر میزان دانلود شریک هستید. بسیاری از رسانه‌های امروز دنیا اپلیکیشن‌هایشان قابل دانلود هستند. من فکر می‌کنم اپ‌ها بعد از مدتی پولی می شود. اپلیکیشن ها رایگان نمی‌ماند.

زمان ارسال بیانیه خبری گذشته است!

جوامع به عنوان بخشی از گردانندگان خبر، گزارشگران خبر هستند. ما باید برای اتاق خبر شریکی بسازیم. آن زمانی که بیانیه خبری بفرستید، گذشته است. شما اصرار دارید از دریاچه بی ماهی ماهی بگیرید. خوب بگیرید.

دکتر یونس شکرخواه اتاق خبر

روال‌های جهانی ارتقا

وی به تشریح روال‌های جهانی ارتقا در حوزه اتاق‌های خبر پرداخت و مفاهیم زیر را با آن مرتبط دانست:

– مضامین و پیام‌های اصلی برای افزوده شدن به مضامین و پیام‌های قبلی

– تعییین رابطه مضامین و پیام‌ها به مقوله صرفه اقتصادی. خیلی وقت‌ها آینده پژوهی می‌گوید هم‌اکنون باید توقف شوید تا متضرر نشوید. اشاره به از بین رفتن نسخه‌‎های چاپی روزنامه‌ها در غرب

– بهینه سازی موتور جستجو و بهینه سازی استراتژی مدیریت محتوا (CMS). مسئله اینکه یک چیزی تولید می‌کنیم یک چیز است اما اینکه موتور جستجوی مثل گوگل مارا پیدا کند بحثی است که باید آن را جدی بگیریم.

– کاربرد تکولوژی های نوین دریافت، پردازش، نمایش و ذخیره اطلاعات چند زبانه

– بهینه سازی کانال های توزیع محتوا (نحوه در دسترس قرارگرفتن محتوا برای کاربران)

– ایجاد شبکه اجتماعی

– ایجاد شبکه بلاگرها

– چاره‎جویی برای تفکرات سنتی و توجیه آنها در قبال کارکردهای اتاق خبرهای جدید از طریق آموزش و تبین مفهوم دارایی‌ها دیجیتال و سپس برخورد دقیق با تفکرات مبتنی بر رئیس من، سایت من، مطلب من و غیره و جا انداختن این تفکر که همان قصه‌گویی قبلی هستیم. اما با ابزارهای تازه و در واقع باید یاد بگیریم که در اتاق خبرهای مدرن از سلسله مراتب خبری نیست و آشپزخانه به جای یک یک سرآشپز به نام سردبیر: پر است از سر آشپزها (اتاق خبر مدرن سلسله مراتب ندارد، فکر باید افقی شود. با فکرهای عمودی اتاق‌های خبر جدید به وجود نمی‌آید)

– افزودن حلقه بیرونی به حلقه های تولیدات درون سازمانی

– تعیین الگوی متادیتا (داده‌ها درباره داده‌ها) با ویژگی مضامین موجود (به عنوان مثال، متادیا همان هشتگ‌های است که در اینستاگرام استفاده می‌شود)

شما اگر متادیتا نداشته باشی گوگل اصلا شما را نمی‌بیند.

مراحل موقعیت آنلاین و مقوله‌های دوسویگی

مرحله اول: روزنامه نگار آنلاین در موقعیت چند رسانه‌گی: باید تصمیم بگیرد کدام فرمت و رسانه مناسب کار اوست.

مرحله دوم: پاسخ دهی به مخاطب: چگونگی شخصی‌سازی محتوا در مسیر پاسخ دادن به نیازهای یکایک مخاطب

مرحله سوم: چگونگی بینامتننیت (بین دو متن): اتصال متن به متون دیگر از طریق متادیتا و هایپرلینک

مراحل یک اتفاق بزرگ

مرحله اول: اینفوگرافیک (ما در دبستان هم این‌ها را داشتیم. کار دستی‌ها و روزنامه‌دیواری‌های رنگی!)

مرحله دوم: نیوزگرافیک (اینفوگراف می‌تواند بروشی از یک سالن باشد اما خبر نیست. نیوز گراف‌ها همیشه بر مبنای یک خبر تولید می‌شود)

مرحله سوم: دیتا ژورنالیسم / الان اینجا هستیم. وب سایت دیتاژورنالیسم گاردین (data journalism) و بخش simon Rogers  در گاردین

اتاق‌های خبر

۱- اتاق خبر چندگانه رسانه‌ای: تیم چاپ با تغییر و تظیم مقولات چاپی همان مطالب رای برای وب سایت اپلود می‌کند.

۲- اتاق خبر مستقل: تیم آنلاین جداگانه تولید می‌کند.

– استثنای جهانی، «استریخ» از ابتدا با یک آنلاین و یک تیم چاپی آما زیر یک سقف متولد شد (۲۰۰۶) حالا گاردین هم با همین رویه کار می کند. بی بی سی پارسال با حضور ملکه به این سمت رفت.

۳- اتاق خبر بین رسانه‌ای: تولیدکنندگان محتوا هم برای چاپ و هم برای آنلاین تولید می‌کنند.

۴- اتاق خبر رسانه‌ای همگرا: همه جریان خبریکپارچه است (نمونه دیلی تلگراف) در این مدل، مالک خبر تعیین می‌کند که خبر با چه فرمتی باید کار شود. در این مدل بر خلاف مدل‌های قبلی، سردبیر آنلاین یا سردبیر جایی وجود ندارد و یک تیم چند نفره فرماندهی کار را بر عهده می گیرد.

راه‌کارهای کوتاه مدت برای اتاق خبر

ما بین روزنامه و چرخه آنلاین می تواند دوستانه‌تر عمل کرد. در این روند اتاق خبر مستقل که تیم آنلاین جداگانه تولید می کند. طرفین از تولیدات هم استفاده می‌کنند به ویژه چاپی از آنلاین.

راه‌کارهای بلند مدت برای اتاق خبر

 در این روند به سوی اتاق خبر رسانه‌ای همگرا، جریان سوم (مردم) در پروسه‌های گردآوری مطالب، گزارش‌گری و با تخصص قبلی ابزارها و هزینه‌ها وارد چرخه دولت جریان سازمانی قرار می گیرد. ( این همان رسانه‌های اجتماعی است)

روند استراتژیک

رفتار استراتژیک: اتاق همگرا یک ویکی پدیایی به شدت تحت کنترل به خصوص از جنبه آپدیت شدن و نداشتن لینک شکسته / تغییر مفهوم ارزش خبری تازگی / آرشیو = خبرتازه / صدا و تصویر حرفه ای‌ها

همه چی در وب روی سطح است همه چیز تازه است. کهنگی نداریم. زیر کلیک است.

چالش‌های تکنیکی روند استراتژیک اتاق خبر

۱- چالش‌های مرتبط با فرمت‌ها مثل آی پد و کیندل

۲- چالش های مرتبط با تعیین استفاده از نرم افزارهای داده محور برای دریافت، پردازش و نمایش اطلاعات

۳- چالش‌های ارائه محتوا به ابزارهای مدرن ارتباطی

۴- چالش های مربوط به سیستم عامل

۵- چالشهای دسترسی آسان و براساس نوع درخواست محتوا

هدف: یک محتوا در چند فرمت و نه الزاما همه فرمت‌ها برای همه محتواها

وی براساس یافته‌های مرکز تحقیقاتی پیو اینترنت مدعی شد:

نقش روزنامه نگاران به عنوان بررسی‌کننده و ترکیب‌گر در حال کم‌رنگ شدن است و این مخاطبان هستند که در قبال اخبار، فعالتر می‌‎شوند.

۳۱ درصد مردم  منابع خبری اطلاع‌رسان خودشان را ترک کردند. 

دکتر حسن نمک‌دوست رئیس مرکز آموزش همشهری نیز در این نشست با اعلام آمادگی برای همکاری علمی و پژوهشی در این حوزه اظهار داشت: اتاق خبر در ادبیات ما در سمینار بررسی مطبوعات در پایان دهه ۶۰ توسط دکتر یونس شکرخواه بررسی شد و شکرخواه در سمینار دوم مطبوعات نیز به این موضوع پرداخت.  حال بعد از بیست و چند سال دوباره در این باره صحبت می‌کند که می‌تواند با بررسی آن سخنرانی‌ها بسیار جذاب و شیرین باشد.

وی افزود: ماهانه نشست‌های تخصصی در این باره در فرهگستان هنر برگزار می‌شود و سخنران نشست بعدی دکتر مهدی محسنیان راد است.

در همین باره در همشهری‌آنلاین بخوانید:

اتاق خبر آینده؛ گزارش سخنرانی سردبیر همشهری آنلاین