رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی جزء محبوب‌ترین‌های امروز وب به شمار می روند، واژه‌هایی که در برخی موارد در مفاهیم و تعاریف همپوشانی دارند؛ اما تفاوت‌هایی نیز دارند که شناخت آنها مسیر فعالیت در آن‌دو را روشن می‌کند.
این درحالی است که اکثر کارشناسان، کاربران و سازمان‌ها فکر می‌کنند که تعریف رسانه اجتماعی و شبکه اجتماعی یکی است و این کاملا یک اشتباه استراتژیک است که در نهایت باعث سردرگمی عملی فعالیت ها می شود.
رسانه در مقابل شبکه
زمانی که کلمه «اجتماعی» را از هر دو اصطلاح رسانه‌های اجتماعی (Social Media) و شبکه های اجتماعی (Social Networks) حذف کنیم، تنها رسانه‌ها (media) و شبکه‌ها (networks) باقی می‌ماند و این دو کلمه اصلی‌ترین تفاوت بین آنهاست. رسانه‌ها مسوول پخش پیام به توده‌ها هستند در حالی که شبکه‌ها مسوول تعامل با مردم به صورت جداگانه هستند؛ به عبارتی بهتر رسانه‌های اجتماعی کانالی برای پخش پیام است و به عنوان یک یک استراتژی محسوب می شوند، در حالی که شبکه های اجتماعی می‌تواند به عنوان یک وسیله یا ابزاری برای اتصال با سایر افراد استفاده شود. در واقع شما می‌توانید این دو را در زیر چتر وب ۲ قرار دهید.
به بیانی دیگر، رسانه‌های اجتماعی در واقع یک استراتژی برای دستیابی به گروه های خاصی از مردم است در حالی که شبکه‌های اجتماعی یک ابزار برای اتصال با مردم است.
به عنوان مثال LinkedIn یک شبکه اجتماعی محبوب است که مردم برای تعامل حرفه ای برای کسب و کار استفاده می‌کنند. اما یوتیوب محبوب ترین سایت بارگذاری و اشتراک ویدیو برای تمام جهان است. این یک مثال ساده و کامل از تفاوت بین توده و مردم در تعاریف رسانه و شبکه وجود دارد.
با این حال امروز فیس‌بوک، توییتر و گوگل پلاس قابلیت‌ها و ویژگی های شبکه‌ها و رسانه های اجتماعی را باهم دارند و در واقع این دلیل سردرگمی بین این دو است. به عنوان مثال توییتر یک شبکه اجتماعی است، اما شبکه های اجتماعی توییتر نیست. زیرا توییتر تمام قابلیت های شبکه های اجتماعی را ارایه نمی دهد اما ساختار آن منطبق بر استراتژی شبکه های اجتماعی است. در عین حال می‌توان آن را شبکه اجتماعی نامتقارن نیز نامید.
بنابراین رسانه‌های اجتماعی راهی برای انتقال و یا اشتراک‌ذاری اطلاعات با مخاطبان گسترده‌ای است. هر کسی فرصت برای ایجاد و توزیع اطلاعات دارد. لذا همه نیاز به اتصال اینترنت دارند و این امر قابلیت رقابت را ایجاد می‌کند، در حالی که شبکه‌های اجتماعی عامل تعامل است. گروه هایی از مردم با منافع مشترک، یا ذهن مشابه، وابسته بایکدیگر که در سایت های شبکه های اجتماعی رابطه ایجاد می‌کنند.
سبک ارتباطات
سبک ارتباطات رسانه‌های اجتماعی بیشتر شبیه کانال‌های ارتباطی است و مانند فرمت ارائه پیام است. همانند تلویزیون، رادیو یا روزنامه؛ رسانه‌های اجتماعی محلی برای مراجعه شما نیستند بلکه آنها سیستمی ساده برای انتشار اطلاعات به دیگران به شمار می‌روند. در حالی که در شبکه‌های اجتماعی ، ارتباط دو طرفه است. ارتباط بسته به نوع مطلب، موضوع یا فضای اطراف هر جسم (مانند اتمسفر) است، مردم برای پیوستن به دیگران و افرادی با تجارب و سوابق مشابه دور هم جمع می‌شوند. گفتگوهای در هسته شبکه‌های اجتماعی و به واسطه توسعه روابط است.
بازگشت سرمایه گذاری
رقم دقیق بازگشت سرمایه گذاری می‌تواند مشکلی ملموس در توسعه رسانه های اجتماعی باشد. سوال این است که چگونه شما سرمایه گذاری عددی برای ایجاد همهمه و هیجان گفتگوهای آنلاین در مورد نام تجاری ، محصول یا خدمات خود می کنید؟ این به این معنا نیست که بازگشت سرمایه‌گذاری پوچ است، آن فقط بدان معناست که تاکتیک های مورد استفاده برای اندازه‌گیری متفاوت هستند. به عنوان مثال نفوذ و یا عمق گفتگو در مورد چه صحبت هستند؛ شما می توانید از طریق یک معیار خاص بازگشت سرمایه گذاری را اندازه گیری کنید. بازگشت سرمایه گذاری در شبکه های اجتماعی کمی بیشتر آشکار است. چنانچه ترافیک کلی وب سایت شما افزایش داشت، دلیل آن پشتکار شما در شبکه های اجتماعی است. زیرا احتمالا تلاش‌های اجتماعی شما در شبکه های اجتماعی باعث افزایش بازدیدکنندگان آنلاین می شود.
در عین حال میزان کاربر فعال نیز جهت کسب آگهی تجاری یا فعالیت های آنان دلیل بزرگی برای سرمایه گذاری می حسوب می شود.
پاسخ لحظه ای
رسانه‌های اجتماعی کار طاقت فرسا و وقت گیر است. شما نمی توانید مکالمات شخصی را اتوماتیک کنید، جز اینکه شما با نام تجاری محرز شناخته شوید، ایجاد و دنبال کردن(فالو) یک شبه اتفاق نمی‌افتد. رسانه های اجتماعی قطعا دوی ماراتن است و نه دو سرعت است؛ درحالی که شبکه های اجتماعی ارتباط مستقیم بین شما و انتخاب شونده های ارتباط است. در شبکه های اجتماعی مکالمات شما غنی‌تر ، هدفمندتر و بیشتر شخصی است و شبکه شما تصاعدی افزایش می یابد تا شما را ملاقات کرده و به دیگران معرفی می‌کند.
گول نزنید!
دستکاری نظرات در درخواست و بیان کردن آن گول زننده است. لایک‌ها، کامنت‌ها و سایر اطلاعات دستکاری شده به نفع شما (شخصی یا تجاری) لغزنده است. درخواست دوستان، خانواده، همکاران و یا هرکس دیگری به مانند رای گیری است. هرکسی نمی‌تواند مخاطب خوبی برای هرکسی باشد، آن می تواند بازگشت سریع کابوس برای روابط عمومی باشد. اگر تراوش کلمه درباره شیوه‌های گول زننده باشد می تواند باعث نابودی مخاطب شود. در حالی که به وسیله شبکه‌های اجتماعی شما می توانید درباره همسالان خود، کسب و کار جدید خود، یا وبلاگ با طرح مسائل به موفقیت برسید. مکالمات شما می‌توانند بسیاری از مردم را تبدیل به طرفداران وفادار شما کند، بنابراین سرمایه‌گذاری با ارزش است.
رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی با اینکه از یکدیگر متمایز هستند به یکدیگر متصل هستند و به نظر می رسد، این دو مجبورند در برخی موارد همپوشانی داشته باشند، اما این شما هستید که لایه های اهداف خود را در آنها بسط می دهید و به فکر توسعه فعالیت شخصی و سازمانی هستید؛ لذا پاسکاری اطلاعات در آنها منطبق بر اهداف شما جاری و ساری می شود.
سلام
خیلی خوشحالم که سایتت هنوز خیلی خوب کار میکنه و فعال هستش
امیدوارم همیشه چرخش برات بچرخه
سلام ایمان جان، سال نوت مبارک باشه ممنون عزیز دل
سلام
مطالب نوشته شده بسیار مفید و جالب بودند. می خواستم خواهش می کنم اگر در مورد شبکه های اجتماعی مقالات معتبری، چه ایرانی و چه خارجی میشناسید، اگر امکان دارد به من هم معرفی کنید.
با تشکر فراوان
سلام و درود بر شما. وبلاگ بسیار خوبی دارید و مطالب آن عالی است. برای شما آرزوی موفقیت های بیشتر می نمایم.
سلام خواهش می کنم شما هم موفق باشید
جواد عزیزم، سلام. لی تانگ و هوان لیو در فصل اول کتابشون، «کشف و استخراج اجتماع در رسانه‌های اجتماعی»، رسانه‌های اجتماعی رو به ۸ فرم تقسیم می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی هم تنها یکی از این ۸ فرم هستند.
فکر می‌کنم رابطه‌شون بیشتر از اینکه تمایز و تفاوت داشته باشه، یه رابطه‌ی تعلقیه.
بنابراین، صحبت از تفاوت میان رسانه‌ی اجتماعی و شبکه‌ی اجتماعی، به‌نظرم (با اینکه یادداشت بسیار خوبی بود) از اساس صحیح نیست.
بد ندیدم این هشت فرم رسانه‌های اجتماعی رو این‌جا بنویسم:
بلاگ‌ها، انجمن‌های گفت‌وگو، محیط‌های اشتراک‌گذاری رسانه‌ای، ریزبلاگ‌ها، شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های خبررسانی اجتماعی، سایت‌های نشانه‌گذاری اجتماعی، و ویکی‌ها.
با ارادت فراوان، و پیگیر موفقیت‌هایت،
میلاد میرمحمدصادقی
سلام میلاد جان برعکس اگر تو همایش دوم شرکت میکردی که می دونم درگیر بودی نتونستی دکتر شکرخواه هم روی تفاوتشون تاکید داشتند.
حالا همایش ابعاد شبکه های اجتماعی دکتر شکرخواه میخواد تمرکز کنه روی تفاوت همین دو.
بنظرم از نظر ساختاری خیلی متفاوت هستند.
بله جواد نازنین، متاسفانه دقیقن هم‌زمان شد با روز مصاحبه‌ی دکترا. اما امیدوارم تو نشست‌های بعد شرکت کنم و نظرها رو از نزدیک بشنوم:)
ارادتمند و مشتاق دیدار تو دوست خوب و فعالم هستم همچنان.
سلام و تشکر از سایت بسیار عالی و پر بارتون.
اگه میشه منابع مطالبی که در سایت قرار میگیره مشخص بشه اگه در همایش های ایرانی هست نام همایش و سخنران و … و اگه مقاله یا کتاب انگلیسی هست عنوان مقاله رو قرار بدید. مطمئنم میدونید که اینطوری بر اعتبار مطالب افزوده میشه.
ممنون
ممنونم از مطالبتون
ممنونم از مطلب بسیار مفید و خوبتون ولی کاش مطلبی بذارین و شبکه اجتماعی ویدارنا رو هم معرفی کنین. من مدتهاست ازش استفاده می کنم و به جرات می تونم بگم که قویترین شبکه اجتماعی فارسیه.
موفق باشید