shahrvand

فیس‌بوک همچنان در صدر اخبار ایران قرار دارد. اخباری که امروز در تیتر یک روزنامه شهروند نمود داشت. شهروند در گزارش خود آورده است:

از وقتی پای مسئولان دولتی به شبکه‌های اجتماعی باز شد، اظهارنظرهای موافق و مخالف استفاده از این شبکه‌ها نیز رنگ و بوی دیگری به خود گرفت. تا پیش از این زمانی‌که عموم مردم عضو فیس‌بوک بودند، مسئولان قضایی و انتظامی هر کجا که نشستند و برخاستند در ذم این شبکه‌ها سخن‌ها گفتند و آن را مصداق جرم اعلام کردند، این بار اما وقتی پای مسئولان دولتی به میان می‌آید، اظهارنظرها متفاوت می‌شود. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشور، معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست و اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری، تنها بخشی از اعضای معروف‌ترین و پر مخاطب‌ترین شبکه اجتماعی یعنی همان «فیس‌بوک» هستند. فعالیت قابل توجه این مسئولان به‌ویژه در برخی مناسبت‌ها از جمله ۳ دوره مذاکرات اخیر ژنو، به اندازه‌ای بازتاب داخلی و خارجی داشت که پس از آن خیلی از مسئولان را ترغیب کرد تا به همین شیوه نسبت به اتفاقات مهم حوزه خود اطلاع‌رسانی کنند.
هر چند نام خیلی‌های دیگر در فهرست اعضای فیس‌بوک به چشم می‌خورد، برخی تایید و برخی دیگر تکذیب کردند. شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و بیژن زنگه، وزیر نفت و استاندار آذربایجان غربی از جمله آنها بودند؛ کسانی که بلافاصله عضویت خود را در این شبکه اجتماعی تکذیب کردند. اینک اما فرمانده نیروی انتظامی نسبت به فعالیت این مسئولان دولتی در فیس‌بوک واکنش نشان می‌دهد. او روز گذشته در حاشیه سومین نشست روسای پلیس فتا می‌گوید:«این روش که برخی مسئولان آرام آرام شروع به عبور از خط قرمز کرده و وارد فضاهایی می‌شوند که استفاده از آن برای شهروندان ممنوع است، چیز خوبی نیست و همه باید در این زمینه رعایت کنند.» سردار اسماعیل احمدی‌مقدم که در حاشیه سومین نشست روسای پلیس فتای کشور صحبت می‌کرد، در این باره ادامه می‌دهد:«نگاه ما به بحث اینترنت و استفاده از شبکه‌های اجتماعی، نگاهی مبتنی بر فرصت‌محوری است اما برخی مسئولان باید به خاطر داشته باشند که با زیر پا گذاشتن قوانین راه را بر تخطی از قوانین هموار نسازند.» به گزارش مهر، او ساز و کار فعلی شورای‌عالی فضای مجازی را در بحث فیلترینگ کافی می‌داند با این توضیح که:«وقتی بحث فیلتر برای یک سایت و صفحه ‌اینترنتی به‌وجود می‌آید، خود دارای بار حقوقی است و این در حالی است که ممکن است نسبت به ‌این قضیه صراحت قانونی وجود نداشته باشد.»
 همه باید از قانون تبعیت کنند
رئیس پلیس کشور، البته به استفاده مسئولان از شبکه‌های اجتماعی فیلترشده انتقاد می‌کند:«این‌که دسترسی شهروندان را به برخی شبکه‌ها فیلتر کنیم اما مسئولان به آنها دسترسی داشته باشند، درست نیست و همه باید از قانون تبعیت کنند. ابعاد حقوقی این موضوع قابل‌بررسی است و بحث استفاده از فیلترشکن‌ها در قانون معین شده است؛ اما برخی اوقات مشاهده شده برخی از سایت‌ها فیلتر می‌شوند بدون آن‌که تعطیل شود. در واقع به افرادی اجازه داده می‌شود که شبکه‌های آنان فعال بوده و در بیرون از کشور قابل‌دسترسی باشند. البته ابهاماتی در این زمینه وجود دارد و این روشی که برخی از مسئولان آن را آغاز کرده و آرام آرام خود را  از این خطوط عبور می‌دهند، امر خوبی نیست.» این اظهارنظر رئیس پلیس کشور تنها یک روز پس از اعلام‌نظر رئیس مرکز آمار و انفورماتیک قوه قضاییه، اعلام شد:«عضویت در فیس‌بوک جرم نیست.» حجت‌الاسلام شهریاری در این باره گفته بود:«به‌طور قطع ما با شبکه فیس‌بوک مخالف نیستیم بلکه با فساد و اقداماتی که علیه امنیت ملی در آن شکل می‌گیرد، مخالفیم.» پیش از این در ۲۴ آبان‌ماه نیز وزیر ارشاد، با اعلام عضویت خود در فیس‌بوک، استفاده از این شبکه اجتماعی را از مصادیق مجرمانه ندانست:«کسانی که عضو آن هستند، ارتباطات سالم و درستی دارند.»
 عضویت در فیس‌بوک مطابق حقوق شهروندی است
دکتر علی نجفی‌توانا، حقوقدان، به شهروند می‌گوید:«همان‌طور که قبلا هم گفته شد، عضویت در فیس‌بوک جرم نیست، چرا که عملی مجرمانه است که قانون آن را جرم اعلام کرده باشد و برایش مجازاتی در نظر گرفته باشد، این در حالی است که در قوانین وضع شده کشور، عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم تلقی نمی‌شود.»
به اعتقاد این حقوقدان، اگر نیروی انتظامی نظر خود را در این رابطه اعلام می‌کند، شاید منظور این است که اگر در این شبکه‌ها مطالبی عنوان شود که بیان آنها بر اساس قانون جرم باشد، قابل تعقیب است. به هرحال عضویت در شبکه‌های اجتماعی در راستای اجرای حقوق شهروندی و قانون اساسی و در چارچوب آزادی و گردش اطلاعات است و باید مورد حمایت قوه قضاییه و سایر قوه‌ها قرار گیرد. او درباره اظهار نظر نیروی انتظامی نسبت به فعالیت در شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک می‌گوید:«نیروی انتظامی مجری دستورات قوه قضاییه است، بنابراین نمی‌تواند نسبت به ‌این موضوع برخورد کند، البته رئیس پلیس نیروی انتظامی پیش از این نسبت به اعمال سلیقه‌ها انتقاد کرده بود، از این رو خودشان نیز نباید سلیقه‌ای برخورد کنند.»
  فیس‌بوک تنها یک وسیله است
کامبیز نوروزی نیز نسبت به ‌این موضوع اظهارنظر می‌کند. این حقوقدان به «شهروند» می‌گوید:«تاکنون قانونی تصویب نشده که در آن آمده باشد عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم است و به عنوان یک عمل مجرمانه شناخته می‌شود.» او ادامه می‌دهد:«نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که فضای مجازی از خیلی جهات شبیه زندگی واقعی است از این‌رو امکان دارد همان‌طور که در زندگی واقعی جرم اتفاق می‌افتد در فضای مجازی نیز رخ دهد.»  او می‌گوید:«فیس‌بوک تنها یک وسیله است، هم می‌توان از آن استفاده اخلاقی و قانونی کرد و هم می‌توان برعکس عمل کرد. باید به نوع استفاده افراد توجه شود.»
  وجود مصادیق مجرمانه دلیل برخورد با فیس‌بوک
سخنگوی قوه‌‌قضاییه گفت: تا زمانی که از مصادیق مجرمانه در شبکه فیس‌بوک استفاده شود، حتما از آن جلوگیری خواهد شد. غلامحسین محسنی اژه‌ای در نشست خبری روز گذشته در پاسخ سوال خبرنگاری درباره اظهارات رئیس آمار قوه قضاییه مبنی بر این‌که عضویت در فیس‌بوک جرم نیست، در حالی که پلیس فتا خلاف این را معتقد است‏، گفت: در این خصوص اختلافی بین نیروی انتظامی و قوه‌قضاییه نیست. در صورتی که هر شبکه‌ای اعم از فیس‌بوک و غیر از آن مصادیق مجرمانه‌ای داشته باشند، اگر مقامات ذی‌صلاح تشخیص دهند، در این باره اقدام می‌کنند. وی ادامه داد: فیس‌بوک موارد عدیده‌ای از این مصادیق از جمله فحشا و منکرات و آموزش‌های ناصحیح دارد که در این‌خصوص اقدام شده و تا زمانی که ‌این مصدایق وجود داشته باشد، استفاده از آن صحیح نیست. او گفت: رئیس آمار قوه قضاییه نیز اعلام کرده که با فساد و فحشا در این شکبه مخالفیم و اگر روزی برسد که از این شبکه‌های اجتماعی بی‌نیاز شویم بهتر است، اما تا زمانی که از مصادیق مجرمانه در این شبکه استفاده شود حتما از آن جلوگیری خواهد شد.