دامنه گسترش رسانه های اجتماعی امروز دیگر به حوزه رسانه ختم نمی شود. بلکه کارکرد این رسانه ها در حوزه های گوناگون مانند کسب و کار اجتماعی شکل گرفته است و همچنان در حال شکل دادن مفاهیم جدید در عرصه تکنولوژی است.
آنچه که مسلم است، در ذات این رسانه ها، اجتماعی از کاربران وجود دارد و مطمئا این سوال پیش می آید که چطور از این اجتماع برای فعالیت های سازمانی و تجاری استفاده کنیم که همه در این روند برنده باشند. اینجاست که باید به مفهوم جمع سپاری (CrowdSourcing) بپردازیم.
به زبان ساده، جمع سپاری: همان برون سپاری است اما با این تفاوت که کار به جای ارائه به یک نفر یا مجموعه به یک جمع سپرده می شود.
به عبارتی دیگر، جمع سپاری آن مشارکت و همکاری افزایشی در چارچوب “خرد جمعی” است. نه متاثر از تکنولوژی نه مقتم بر آن است که چارچوب کسب و کار را دچار تحول کرده است. برای درک بهتر این موضوع دیدن این ویدیو خالی از لطف نیست.
در پارادایم جمع سپاری، خلق محصول از انحصار شرکت ها و افراد متخصص خارج می شود و مصرف کنندگان دست به دست می دهند تا کالای مورد نیازشان را هم آفرینی کنند. جمع سپاری یک الگوی کسب و کار مبتنی بر وب است
واژه جمع‌سپاری یا انبوه‌سپاری است که توسط آقای «هاو» در سال ۲۰۰۶مطرح شده‌است و می‌تواند در دستور کار کسب و کارها قرار گیرد (هاو، ۲۰۰۶). در مقاله ای در وایرد مطرح شد.
واژه جمع‌سپاری ترکیبی از دو کلمه جمعیت و برون سپاری می‌باشد.بنابراین جمع‌سپاری به معنای برون‌سپاری به انبوه مردم می‌باشد. جمع‌سپاری نوعی برون‌سپاری است ولی نه به شرکتها یا سازمانهای خاص بلکه به افرادی وسیع از طریق فراخوان عمومی که اغلب اینترنت می‌باشد. بر طبق سورویکی (۲۰۰۴(و نامبیسا و سوهنی (۲۰۰۷) جمعیت را میتوان با گروه فراوانی از افراد ناشناخته تبیین نمود. ناشناختگی این مفهوم را در بردارد که یک شرکت نمی‌تواند جمعیت خویش را بسازد. همچنین افراد از جمعیتی با پس‌زمینه‌های گوناگون تشکیل میگردد که شامل افراد کارآمد و بی تجربه می‌باشد.جمع‌سپاری نه محدود به حل مساله‌است و نه تولید محتواست (شنک، ۲۰۱۰).
جمع‌سپاری به عنوان مدل کسب وکاری در حال ظهور جدیدی باشدکه تمرکز آن بر مشارکت دادن جمعیت در فعالیتهایی چون حل مساله، تولید و توسعه مفاهیمی چون مشارکت در ایده سازی، نوآوری، تولید و فرآیندهای ارئه خدمات می‌باشد که بر کیفیت محصول، وفاداری و خشنودی مشتری اثری مستقیم دارد.(بایوس، ۲۰۱۰). غیر متمرکز بودن، غیر رسمی بودن، عمودی و افقی بودن ارتباطات، در انحصار نبودن اطلاعات، از جمله مواهب جمع‌سپاری می‌باشد. مدل کسب وکار “”جمع‌سپاری ” تمرکز بر مشارکت داوطلبانه جمعیت جهت تولید فرآورده‌های نوآورانه دارد(فرانک، ۲۰۰۸).
گرچه آقای هاو نویسنده آمریکایی در سال ۲۰۰۶ اولین بار از این مدل صحبت به میان آورد ولی خاستگاه واژه جمع‌سپاری خودش، یعنی «پدیده وب۲»می باشد: یک کاربر ناشناس اولین بار آن را در یکی فروم‌های اینترنتی بیان نمود. بر اساس ادبیات موجود میتوان منشا اصلی جمع‌سپاری را گروه کاربران پیشروی فون هیپل و نوآوری باز در نظر گرفت. البته سوابقی از باور به دانش فردی را در گذشته نیز میتوان پیدا نمود.هایک در سال ۱۹۴۵بیان داشته بود که: عملا هر فردی بر دیگران تا حدی دارای برتری است چراکه دارای اطلاعات منحصر بفردی است که ممکن است بتواند از آنها استفاده مفید نماید ولی تنها در صورتی میتوان از آن استفاده مفید نمود که تصمیم گیری در خصوص آن یا به خود فرد واگذار گردیده باشد یا با مشارکت فعال وی اتخاذ گردد(هایک، ۱۹۴۵)
یکی از مراجع اصلی که اساسی برای شکل گیری جمع‌سپاری است کتاب جیمز سوروریکی با عنوان خرد جمعی می‌باشد (۲۰۰۴). وی در این کتاب به بررسی چندین مورد استفاده از خرد جمعی در کار می‌پردازد که موفقیت آنها مرهون ظهور حل کنندگان بسیار می‌باشد (بربهام، ۲۰۰۸).بر اساس چندین یافته سوروویکی نتیجه گیری می‌نماید که «در شرایط صحیح، گروهها بطور چشمگیری از باهوشترین افراد درون خود نیز باهوشتر می‌باشند.این خرد جمعی، حاصل از میانگین راه حلها نمی‌باشد بلکه از تجمیع آنها می‌باشد:»از یکصد نفر بخواهید که ۱۰۰ متر را بدوند و سپس میانگین زمان آنها را محاسبه نمایید. میانگین بدست آمده از سرعت سریع‌ترین فرد حاضر در گروه کمتر خواهد بود.حال از یکصد نفر بخواهید که یک مشکل را حل نمایند.پاسخ میانگین، اغلب حداقل به خوبی پاسخ باهوشترین فرد گروه خواهد بود.برای خیلی ازچیزها میانگین حد وسط می‌باشد ولی در خصوص تصمیم‌گیری اغلب بهترین و متعالی ترین خواهد بود. به نظر می‌رسد که میتوان گفت ما به نحوی برنامه ریزی شده‌ایم که درحالت جمعی بصورت فزاینده‌ای باهوش باشیم(سورویکی، ۲۰۰۴).سورویکی شرایط جمعیت مورد نیاز جمع‌سپاری را اینگونه در نظر میگیرد:۱- تنوع آرا ۲- عدم وابستگی جمعیت ۳- عدم محوریت ۴- هم‌افزایی به عنوان سازوکای برای تبدیل قضاوت شخصی به تصمیمات گروهی(سورویکی، ۲۰۰۴).
بر طبق تعریف آقای هاو که جمع‌سپاری را اولین بار به جهانیان معرفی نمود«جمع‌سپاری عمل انتخاب فعالیتی که قبلا توسط یک کارمند انجام می‌شده‌است و ارجاع آن به یک گروه بزرگ و تعریف نشده از افراد خارج سازمان در طی یک فراخوان عمومی است»(هاو، ۲۰۰۶).
مطلب امید جهانشاهی عزیز درباره انبوه سپاری و اجتماعی شدن خبر را بخوانید.
بسیار جالب وخواندنی